Αρχέμορος ή Οφέλτης (ο)

Ο Οφέλτης ήταν γιός του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου και της Ευρυδίκης

Σύμφωνα με κάποιο χρησμό, ο Οφέλτης δεν έπρεπε να ακουμπήσει καθόλου στη γη, μέχρι τη στιγμή που θα βάδιζε μόνος του.

Ήταν η εποχή που οι Επτά Στρατηγοί κινήθηκαν ενάντια στη Θήβα.

Όταν οι Στρατηγοί έφτασαν στη Νεμέα, κάθισαν για να ξεκουραστούν κοντά στην Αδράστεια πηγή. Εκεί βρισκόταν και η τροφός του Οφέλτη, Υψιπύλη, έχοντάς τον στην αγκαλιά της. Οι στρατηγοί της ζήτησαν νερό και η Υψιπύλη, απερίσκεπτα, άφησε τον Οφέλτη στο έδαφος, πάνω σε ένα στρώμα από αγριοσέλινο και βιάστηκε να τους εξυπηρετήσει. Τότε ένα φίδι δάγκωσε το νήπιο, το οποίο πέθανε αμέσως.

Οι Επτά Αργείοι στρατηγοί σκότωσαν το φίδι.

Τότε ο μάντης Αμφιάραος, ένας από τους επτά στρατηγούς, αφού ερμήνευσε το θάνατο του παιδιού σαν κακό οιωνό για την αποστολή τους, έδωσε στο νήπιο το όνομα «Αρχέμορος» (αρχή κακής μοίρας).

Στη συνέχεια ίδρυσε προς τιμή του παιδιού τους αγώνες των Νεμέων. Οι αγώνες διεξάγονταν ανά διετία και είχαν πανελλήνιο χαρακτήρα.

Σύμφωνα με τον σχολιαστή του Πινδάρου, ο Ηρακλής επανίδρυσε τα Νέμεα σε ανάμνηση του Αρχέμορου και τα αφιέρωσε στο Δία για μεγαλύτερη επισημότητα.

Βιβλιογραφία - πηγές

Ψευδο-Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη, 1, 105, 1

Λυκοῦργος μὲν
οὖν περὶ Νεμέαν κατῴκησε, γήμας δὲ Εὐρυδίκην, ὡς
δὲ ἔνιοί φασιν Ἀμφιθέαν, ἐγέννησεν Ὀφέλτην <τὸν
ὕστερον> κληθέντα Ἀρχέμορον.

Ψευδο-Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη, 3, 66, 2

Ἀμφιάραος δὲ εἶπεν ἐκείνοις τὸ σημεῖον
τὰ μέλλοντα προμαντεύεσθαι· τὸν δὲ παῖδα Ἀρχέμορον
ἐκάλεσαν.

Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, Προτρεπτικός, 2, 34, 1, 7

Νεμέασι δὲ ἄλλο παιδίον Ἀρχέμορος
κεκήδευται καὶ τοῦ παιδίου ὁ ἐπιτάφιος προσαγορεύεται
Νέμεα·

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 2, 15, 2, 10

ἐν δὲ αὐτῇ Νεμείου [τε] Διὸς ναός ἐστι
θέας ἄξιος, πλὴν ὅσον κατερρυήκει τε ὁ ὄροφος καὶ
ἄγαλμα οὐδὲν ἔτι ἐλείπετο· κυπαρίσσων τε ἄλσος ἐστὶ
περὶ τὸν ναόν, καὶ τὸν Ὀφέλτην ἐνταῦθα ὑπὸ τῆς
τροφοῦ τεθέντα ἐς τὴν πόαν διαφθαρῆναι λέγουσιν
ὑπὸ τοῦ δράκοντος.

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 2, 15, 3, 5

ἐνταῦθα
ἔστι μὲν Ὀφέλτου τάφος, περὶ δὲ αὐτὸν θριγκὸς λίθων
καὶ ἐντὸς τοῦ περιβόλου βωμοί· ἔστι δὲ χῶμα γῆς
Λυκούργου μνῆμα τοῦ Ὀφέλτου πατρός.