Έχετλος ή Εχετλαίος (ο)

Με το όνομα αυτό τιμούσαν οι Αθηναίοι τον άγνωστο ήρωα που εμφανίστηκε στη μάχη του Μαραθώνα, και τους βοήθησε να αντιμετωπίσουν την περσική εισβολή.

Στη μάχη εκείνη είχε εμφανιστεί ξαφνικά στο ελληνικό στρατόπεδο κάποιος άγνωστος άνδρας ντυμένος με στολή χωρικού κρατώντας στα χέρια του εχέτλη (= λαβή αρότρου), αντί για όπλο. Με την εχέτλη χτυπούσε τους εχθρούς κι εξόντωσε πολλούς από αυτούς. Μετά τη μάχη, ο άγνωστος άνδρας εξαφανίστηκε, με τον ίδιο τρόπο που είχε εμφανιστεί και κανείς δεν γνώριζε το παραμικρό γι' αυτόν, ούτε το όνομά του.

Οι Αθηναίοι ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών να μάθουν ποιος ήταν ο άγνωστος ήρωας που πολέμησε μαζί τους και το Μαντείο τους έδωσε την απάντηση πως έπρεπε να τιμούν τον ήρωα Εχετλαίο.
Οι Αθηναίοι από ευγνωμοσύνη προς αυτός, όρισαν την επίσημη λατρεία του ως ήρωα.

Ο ζωγράφος Πάναινος τον απεικόνισε σε τοιχογραφία της ποικίλης Στοάς, με το όνομα Έχετλος, να μάχεται με τη λαβή του αρότρου εναντίων των Περσών.

Βιβλιογραφία - πηγές

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 11,15, 3, 10

ἐνταῦθα καὶ Μαραθὼν γεγραμ-
μένος ἐστὶν ἥρως, ἀφ' οὗ τὸ πεδίον ὠνόμασται, καὶ
Θησεὺς ἀνιόντι ἐκ γῆς εἰκασμένος Ἀθηνᾶ τε καὶ Ἡρα-
κλῆς· Μαραθωνίοις γάρ, ὡς αὐτοὶ λέγουσιν, Ἡρακλῆς
ἐνομίσθη θεὸς πρώτοις. τῶν μαχομένων δὲ δῆλοι μά-
λιστά εἰσιν ἐν τῇ γραφῇ Καλλίμαχός τε, ὃς Ἀθηναίοις
πολεμαρχεῖν ᾕρητο, καὶ Μιλτιάδης τῶν στρατηγούντων,
ἥρως τε Ἔχετλος καλούμενος, οὗ καὶ ὕστερον ποιήσο-
μαι μνήμην.

Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, 1, 32, 5, 5

συνέβη δὲ ὡς λέγουσιν ἄνδρα ἐν τῇ μάχῃ παρεῖναι
τὸ εἶδος καὶ τὴν σκευὴν ἄγροικον· οὗτος τῶν βαρβά-
ρων πολλοὺς καταφονεύσας ἀρότρῳ μετὰ τὸ ἔργον ἦν
ἀφανής· ἐρομένοις δὲ Ἀθηναίοις ἄλλο μὲν ὁ θεὸς ἐς
αὐτὸν ἔχρησεν οὐδέν, τιμᾶν δὲ Ἐχετλαῖον ἐκέλευσεν
ἥρωα.